Απεβίωσε το βράδυ του Σαββάτου η Δόμνα Σαμίου, η κορυφαία ερμηνεύτρια παραδοσιακών τραγουδιών που κατάφερε να μεταφέρει την ερμηνεία της παραδοσιακής μας μουσικής πολλά επίπεδα παραπέρα με την ερευνητική και διδακτική της προσφορά.
Θυμάμε μετά την εκλογή του Κώστα Καραμανλή (άχρηστου πολιτευτή) είχα μιλήσει με την Δόμνα και είχα μια ολοκληρωμένη μελέτη σχετικά με την διάσωση της γνήσιας λαϊκής παράδοσης, με ψηφιοποίηση και ενα μέσο καθαρά Ελληνικής παραδοσιακής κουλτούρας και πολιτισμού, το οποίο δεν προχώρησε, και πως άλλωστε θα μπορούσε, οταν είναι γνωστό ποιοι επιλέγονται και βάση ποιων σκοπιμοτήτων σε Υπουργεία Πολιτισμού, Ανάπτυξης, κ.α (βλέπε Φάνη Παλλη Πετραλιά Ν.Δ, ΠΑΣΟΚ, κ.α. )
ΓΛΥΦΑΔΑ WEB
Γιάννης Κουρδομένος
Η αγαπημένη καλλιτέχνιδα έφυγε από τη ζωή στα 84 της χρόνια χτυπημένη από λευχαιμία, ενώ τις τελευταίες τρεις εβδομάδες νοσηλευόταν στο νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμινγκ».
Η Σαμίου γεννήθηκε από πρόσφυγες Μικρασιάτες γονείς στην Καισαριανή με καταγωγή από το Μπαϊντίρι της Σμύρνης. Από μικρή αγαπούσε το δημοτικό τραγούδι, αλλά η πρώτη της διδακτική επαφή με αυτό γίνεται στα 13 της χρόνια, όταν μαθητεύει στο «Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής» κοντά στον δημιουργό του Σίμωνα Καρρά και, παράλληλα με το νυχτερινό γυμνάσιο, παρακολουθεί μαθήματα βυζαντινής μουσικής.
Το 1954 προσελήφθη στο τμήμα Εθνικής Μουσικής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, μέσω του οποίου γνωρίζει τους σημαντικότερους λαϊκούς μουσικούς, οι οποίοι την εποχή εκείνη της εσωτερικής μετανάστευσης συρρέουν στην Αθήνα απ' όλες τις περιοχές της Ελλάδας, και τους οποίους το ΤΕΜ ηχογραφεί για τις εκπομπές του. Παράλληλα, συνεργάζεται με την ΕΡΤ για τα μουσικά ντοκιμαντέρ με τίτλο «Μουσικό Οδοιπορικό», μια συνεργασία που την βοηθά να εξοικειωθεί με όλα τα τοπικά μουσικά ιδιώματα.
Παράλληλα κάνει μουσική επιμέλεια σε εκδόσεις δίσκων, θεατρικές εκπομπές, κινηματογραφικές ταινίες. Το 1963 αρχίζει τα ταξίδια της στην επαρχία για επιτόπιες καταγραφές και συγκέντρωση μουσικού υλικού για το προσωπικό της αρχείο με δικά της μηχανήματα.
Από το ΕΙΡ παραιτείται το 1971, χρονιά κατά την οποία ο Διονύσης Σαββόπουλος την παρουσιάζει στο γνωστό νεανικό αντιχουντικό στέκι «Ροντέο» της οδού Χέυδεν στην Αθήνα. Εκεί η Δόμνα Σαμίου ερμηνεύει μαζί του παραδοσιακά τραγούδια, δίνοντας έτσι το έναυσμα για τη μεταστροφή στη στάση των νέων απέναντι στην παραδοσιακή μουσική του τόπου.
Η ίδια στάθηκε πάντα αρωγός στη διάσωση και διάδοση των τοπικών μουσικών ιδιωμάτων, ενώ παροιμιώδης ήταν η σύνδεση του ονόματός της με τα αποκριάτικα τραγούδια. Η φωνή της, όμως, η δραστηριότητα και η ευρυμάθειά της δεν μπορούσαν να περιοριστούν εκεί. Κάλαντα, ελληνικά παραδοσιακά, τραγούδια της Κωνσταντινούπολης, ακριτικά, τραγούδια της ξενιτιάς, κλέφτικα, όλα έβρισκαν στο πρόσωπό της την ερμηνεύτρια που ξεπερνούσε το στίχο και τη μουσική και πήγαινε πίσω και πέρα από αυτό που ο ανώνυμος στιχουργός και συνθέτης ήθελαν να ντύσουν με λόγια και νότες.
Μακριά από οποιοδήποτε εμπορικό σκοπό, η Δόμνα Σαμίου όργωσε την ελληνική επικράτεια γι' αυτό που λάτρευε. Την ελληνική μουσική παράδοση. Στις συναυλίες που ακούραστα έδινε κατάφερε να φέρει κοντά στο ευρύ κοινό καλλιτέχνες και δημιουργούς του δημοτικού τραγουδιού, ενώ το 1981 ίδρυσε τον Καλλιτεχνικό Σύλλογο Δημοτικής Μουσικής - Δόμνα Σαμίου.
Αντιστρατευόμενη την εμπορική εκμετάλλευση και εκλαΐκευση της ελληνικής παράδοσης, αρχίζει να παρουσιάζει επί σειρά ετών την όσο πιο αυθεντική εκτέλεσή της. Έτσι κάνει αμέτρητες συναυλίες στις οποίες τραγουδά η ίδια, αλλά και παρουσιάζει αυθεντικούς καλλιτέχνες και δημιουργούς του δημοτικού τραγουδιού.
Όμως η απήχηση του έργου της δεν περιορίζεται στον ελλαδικό χώρο. Οι δίσκοι της κυκλοφορούν και ακούγονται όπου υπάρχουν Έλληνες. Η Ομογένεια τη θεωρεί δικό της άνθρωπο και οι ξένοι γνωρίζουν την «ελληνική μουσική χωρίς μπουζούκι», όπως γράφει κριτική συναυλίας της στη Σουηδία. Και βέβαια, στις συναυλίες της στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία γίνεται κοσμοσυρροή.
Τέσσερις διαδοχικές χρονιές, από το 1995 έως το 1998, η παρουσία της πλαισιώνει τη μεγαλοσύνη του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού κάτω από τη σκιά του Παρθενώνα, ενώ το Μάιο του 1995 κάνει την πρώτη της εμφάνιση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με Ακριτικά Τραγούδια. Τα Χριστούγεννα του 1996 θα εμφανιστεί στον ίδιο χώρο για να πει τα ελληνικά παραδοσιακά κάλαντα, αλλά και τον Οκτώβριο του 1998, όταν το ΜΜΑ της έκανε αφιέρωμα για τα 70 της χρόνια.
Από το 1994 έως το 2001 παρέδιδε μαθήματα δημοτικού τραγουδιού στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων και το 2005 της απονεμήθηκε τιμητικό μετάλλιο από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο, μία από τις πολλές διακρίσεις που έλαβε σε αναγνώριση του τεράστιου έργου της.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου