Εθελοντισμός, σημαίνοντα πρόσωπα και λοιπές (πιλοτικές) αθλιότητες στο Δήμο Γλυφάδας

Τετάρτη, 27 Ιουνίου 2012.
Του Δημοσιογράφου Αντώνη Σκορδίλη.

Τι ακριβώς σημαίνουν τα “εύηχα” που ακούγονται με ολοένα αυξανόμενη ένταση στους καιρούς μας περί ανάπτυξης δικτύων αλληλεγγύης και προστασίας των λεγόμενων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που πλήττονται περισσότερο όλων από την οικονομική κρίση; 

Πως ακριβώς αντιλαμβάνονται τις πολιτικές αλληλεγγύης, τα κοινωνικά δίκτυα αλληλεγγύης και την στρατηγική συμμετοχή στην δημιουργία τους των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης όσοι αναφέρονται σε αυτά; Σίγουρα η σχετική πολιτική αντίληψη δεν είναι μία και μοναδική, σιγουρότατα (και) επί του συγκεκριμένου θέματος συγκρούονται ανταγωνιστικά η συντηρητική και η προοδευτική αντίληψη. Η πρώτη αντανακλά τον ακραίο πατερναλισμό και την απροκάλυπτη φιλανθρωπική διαχείριση του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας, η δεύτερη αντανακλά την ανάγκη ουσιώδους ενδυνάμωσης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και των δυνατοτήτων ισότιμης συμμετοχής τους. Από τα “τρέχοντα” του παραλιακού κοσμοπολίτικου δήμου Γλυφάδας Αττικής, κομίζουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της πρώτης εκδοχής που αξίζει περιληπτικά να αναλύσουμε...

 Στα πλαίσια λοιπόν της ανάγκης καταπολέμησης της φτώχειας όπως οι “άρχοντές” του την αντιλαμβάνονται, ο δήμος Γλυφάδας οργάνωσε επί τετραήμερο εκδηλώσεις (συνεδριάσεις – συζητήσεις) με κεντρικό θέμα – ζητούμενο τις εθελοντικές δράσεις εντός των ορίων του. Ο επιλεγείς τίτλος είναι αποκαλυπτικότατος της περί εθελοντισμού αντίληψης των διοργανωτών. Διαβάστε και κρίνετε: “Οι εθελοντές σε συνθήκες φτώχειας – Πολύ σημαίνοντα πρόσωπα”.Προς ενίσχυση της κριτικής ματιάς σας: Ο ρόλος των “πολύ σημαινόντων” προσώπων ως άμεσα συνδεδεμένος με το πως ορίζονται και τι πράττουν “οι εθελοντές σε συνθήκες φτώχειας”, ιστορικά – κοινωνικά – πολιτικά – εμπειρικά αποτιμώντας δεν είναι τίποτε περισσότερο τίποτε λιγότερο από την ελεήμονα φιλανθρωπία των “εχόντων και κατεχόντων” προς τους “άτυχους” του μάταιου ετούτου κόσμου. Εκκλησία – ευεργέτες – ευκατάστατοι (κυράδες, φιλάνθρωποι, παπάδες) προφανώς σε “ευαίσθητη και ευσυγκίνητη” συνεργασία με λαοπρόβλητους επωνύμους (λαϊκούς βάρδους, μοντέλα, ποδοσφαιριστές, τηλεδημοσιογράφους κ.ο.κ.) σε ρόλο αναγνωρίσιμων “πολύ σημαινόντων προσώπων” που θα “περνάνε” το ευαίσθητο μήνυμα της συμπαράστασης “προς αδυνάτους” στην κοινωνία – κοινό τους, συνθέτουν το μοντέλο κοινωνικής αλληλεγγύης όπως οι του δήμου Γλυφάδας (αντιδραστικά) το αντιλαμβάνονται. Αλληλεγγύη σε συνθήκες τηλεδημοκρατίας, σημαίνοντες εθελοντές τηλεπερσόνες και λοιπό κακό συναπάντημα, ένα νέο “παιχνίδι” ανισότιμων κοινωνικών ρόλων εστιασμένο στον (και καθαγιασμένο από τον) έλεγχο της κοινής γνώμης, η πολιτική συνταγή του οποίου είναι πολύ μα πάρα πολύ παλιά. Η πιό ακραία αντιδραστική, αντιδημοκρατική και αντικοινωνική συνταγή.

Εάν το τετραήμερο πανηγύρι υπό τον τίτλο “Οι εθελοντές σε συνθήκες φτώχειας – Πολύ σημαίνοντα πρόσωπα”   ήταν έμπνευση αποκλειστικά και μόνο των κοσμοπολιτών πανηγυρτζίδων του δήμου Γλυφάδας, θα προσθέταμε ένα ήπιο “ανάθεμα” για την προοδευτική “τιμή των όπλων” στους διοργανωτές του και ... μέχρις εκεί. Δεν αποκλείεται κιόλας να προσπερνάγαμε το όλο ζήτημα, σκεπτόμενοι ότι μέσα στην παραζάλη και πιεστική σπουδή των τοπικών αρχόντων να επιδείξουν βούληση για την αντιμετώπιση των διαρκώς οξυνόμενων προβλημάτων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού ώστε να ανταποκριθούν στο ευρύτερο επικοινωνιακό κλίμα, οι του δήμου Γλυφάδας ελέω αδαοσύνης και ... ανώριμων περί του θέματος αντιλήψεων έστησαν άρον άρον και “εκ των έσω” το αντιδραστικό πανηγυράκι τους. Ομως δεν πρόκειται διόλου περί αυτού. Τα 25 χιλιάρικα εκταμιεύθηκαν με την υποστήριξη του προγράμματος της Ε.Ε. υπό τον τίτλο “ΕΥΡΩΠΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ”, άρα η όλη αντιδραστική προσέγγιση που παραπέμπει σε αντιλήψεις μισού αιώνα πριν αντανακλά έναν ευρωπαϊκά νομιμοποιημένο “σύγχρονο” τρόπο διαχείρισης. Ακόμα χειρότερα: Οπως διαβάζουμε στις δημοσιοποιημένες συστάσεις του πανηγυριού, η περί εθελοντισμού προτεινόμενη εκδοχή που επενδύει στον κεντρικό ρόλο των ... πολύ σημαινόντων προσώπων (εθελοντισμός ... από τα πάνω, ίσον φιλανθρωπία) είναι αντιληπτή ως ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Συμπερασματικά: Η αρχική - πιλοτική εφαρμογή της “αναγκαίας επιλογής” δεν θα μπορούσε παρά να ξεκινήσει από τον κοσμοπολίτικο – απολιτίκ δήμο Γλυφάδας που ήδη διαθέτει πλούσιες δημόσιες σχέσεις με σημαίνοντα πρόσωπα, αν επιχειρείτο κάτι αντίστοιχο σε υποβαθμισμένο δήμο π.χ. της Β! Πειραιά θα ήταν αν μη τι άλλο τραγελαφικό.

Συνεχίζουμε με τις αθλιότητες, έχει μπόλικες ακόμα ενδιαφέρουσες πτυχές το όλο πιλοτικό “στήσιμο”: Εκλήθη λοιπόν ως συνεργάτης – συνδιοργανωτής του δήμου Γλυφάδας να συνεισφέρει την εμπειρία (και την κουστωδία;) του σχετικά με το “πως” τα πολύ σημαίνοντα πρόσωπα αξιοποιούνται ως εθελοντές σε συνθήκες φτώχειας ο δήμαρχοςGrodillo της Ισπανικής πόλης Marinaleda από την κοσμοπολίτικη Ανδαλουσία! Ελλάδα – Ισπανία – Συμμαχία καθαγιασμένη από την κοινή δύσκολη μοίρα των Μηχανισμών Στήριξης, αλληλέγγυες υπό τον κωδικό – πρόγραμμα “ΕΥΡΩΠΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ”, εκφραστές της αντίληψης περί κοσμοπολίτικου εθελοντισμού βασισμένου στα πολύ σημαίνοντα πρόσωπα, γκαλά – φιλανθρωπίες – φιέστες μετά μουσικής και χορού, ανάμεικτη ανδαλουσιάνικη και ελληνική “συνταγή” για να απολαύσει το χορτάτο μερίδιο της κοινής γνώμης “εθελοντισμό σε συνθήκες φτώχειας”, να νιώσουν και οι φτωχοί και κοινωνικά αποκλεισμένοι ότι απολαμβάνουν κάποιο σημαίνον μερίδιο κοινωνικού ενδιαφέροντος. ΕΡΩΤΗΜΑ: Είμαι αφοριστικός ή κακοπροαίρετος; Εστω μέσω των παραπάνω αντιδραστικών συνταγών, αδυνατώ να υποθέσω κάποιες δυνατότητες αληθινής ανακούφισης για τους “αφόρητα καταπιεσμένους”των καιρών μας που ενδέχεται να υπάρχουν; Μήπως όλη αυτή η ακραία αντιδραστική σκέψη που οι παραπάνω συνταγές εκφράζουν δεν είναι παρά “αναγκαίο κακό” ώστε να υπάρξει κάποιας μορφής κατεπείγουσα ανακούφιση, και όταν τα δύσκολα παρέλθουν επανέλθουμε στα λεγόμενα προοδευτικά αυτονόητα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ούτε μία πιθανότητα στο εκατομμύριο δεν υπάρχει για την συγκριτικά “αισιόδοξη” εκδοχή. Επειδή η σχετική εξήγηση εντάσσεται στα – ιστορικά, πολιτικά και κοινωνικά – αυτονόητα, καλώ τον αναγνώστη να την επεξεργαστεί μονάχος.

Δεν τελείωσαμε ακόμα με τις αθλιότητες που προκύπτουν από την ανάγνωση και ανάλυση του υπό τον τίτλο “Οι εθελοντές σε συνθήκες φτώχειας – Πολύ σημαίνοντα πρόσωπα” αντιδραστικού πανηγυριού. Μεταξύ των συμμετεχόντων όπως μας ενημερώνει το πρόγραμμα – πρόσκληση είναι ο Εκπολιτιστικός (προσοχή: εκπολιτιστικός και όχι πολιτιστικός) Σύλλογος Ισπανών Ελλάδος ASCLAYE εκπροσωπούμενος από τον μέγα Ισπανό εκπολιτιστή Jeronimo Vasquez, για τον οποίον πιθανολογούμε (θεώρησα υποτιμητικό, ομολογώ, να κάνω ειδική έρευνα για τον μέγα αυτόν ευρωπαίο ειδικό του εθελοντισμού σε συνθήκες φτώχειας) ότι διαθέτει θαυμαστές δημόσιες σχέσεις με τραγουδιστές, ανδαλουσιανά μπαλέτα κ.ο.κ. Η ηλεκτρονική διεύθυνση του συγκεκριμένου διακεκριμένου εκπολιτιστή για όποιον ενδιαφέρεται για hot λεπτομέρειες είναιJeronimoVasuuezasclaye@hotmail.com, αν βρείτε κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα παραπάνω παρακαλώ ... εκπολιτείστε μας. Περί πολιτισμού ομιλώντας, κάποιες άλλες (ελληνικές) συμμετοχές στο “πανηγύρι” μοιάζουν να έχουν ακόμα μεγαλύτερο πολιτισμικό ενδιαφέρον.

Μαζί με τον εκπολιτιστή Vasquez λοιπόν, το “παρών” στην υποστήριξη του μηνύματος ότι ο εθελοντικός ρόλος των πολύ σημαινόντων προσώπων είναι ... σημαίνων σε συνθήκες φτώχειας, έδωσαν και κάμποσοι σημαίνοντες φορείς από τον ευρύτερο χώρο της “κοινωνίας των πολιτών”, όπως το “Χαμόγελο του παιδιού”, ο “Φάρος Τυφλών” και το “Δίκτυο Μεσόγειος SOS”. Αντιπροσώπευση – αχταρμάς (ολίγον από παιδική προστασία, ολίγον από υπηρεσίες σε ανθρώπους με αναπηρία, ολίγον από οικολογικού χαρακτήρα συνεργατισμός), μιάς και ο κεντρικός κωδικός – ομπρέλα “σημαίνοντα πρόσωπα” καθιστά εξ’ αντικειμένου περιττές τις όποιες παραπέρα εξειδικευμένες στοχεύσεις. Ορθά – κοφτά, εντός του νέου αντιδραστικού μοντέλου “φιλανθρωπία από τα πάνω” και με έμπρακτη την πλήρη αποδοχή του, οι επί σειρά ετών σιτιζόμενοι ως “παροχείς υπηρεσιών στις λεγόμενες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες” συστοιχίζονται υποτακτικά δίνοντας το “παρών” για να εξασφαλίσουν μερίδια σίτισης τόσο για τους ιδίους όσο και για τα παιδιά τους. Και για τα παιδιά τους; Πάλι υπερβάλλω; Οχι, όχι. Ανάμεσα στους ... εισηγητές, δεσπόζει και το όνομα κοινωνικής λειτουργού – θυγατέρας προέδρου ιστορικού συλλόγου εκπροσώπησης αναπήρων, μάλιστα δε με λάθος (!) το τελευταίο γράμμα του. Πρόκειται για την διεθνώς διακεκριμένη επιστήμονα κ. Παναγιώτα Μαριόλη (έτσι αναγράφεται στο πρόγραμμα) που προσφέρει και αυτή τις πλούσιες γνώσεις της για τον εθελοντισμό σε συνθήκες φτώχειας. Σίγουρα δεν είναι η μόνη εκ πατρογονίας “ειδική” επιστήμων, στην πορεία θα εμφανιστούν και άλλοι και άλλες γιοί και θυγατέρες “ειδικοί” να βολέψουν τους φτωχούς μέσω της εθελοντικής προσφοράς των σημαινόντων προσώπων και να βολευτούν και οι ίδιοι.  

Το “διά ταύτα”: Ολες οι δράσεις στο όνομα της κοινωνικής αλληλεγύης με τον χαρακτήρα της δράσης – πιλότου που περιγράψαμε, πρέπει να αναχαιτισθούν εν τη γεννέσει. Οτιδήποτε άλλο θα είναι καταστροφικό, η σοβαρή διεκδίκηση στοιχειώδους κοινωνικής συνοχής στις σημερινές συνθήκες είναι ατελέσφορη με φιλανθρωπικά πανηγύρια. Θα ακολουθήσει νομοτελειακά έκρηξη. Η αναχαίτιση πρέπει να είναι προϊόν κεντρικής πολιτικής απόφασης και επανασχεδιασμού από τα κάτω του ρόλου της λεγόμενης κοινωνίας των πολιτών και των τρόπων αληθούς ενεργοποίησής της. Δυστυχώς, οι αμβλυμένες άμυνες, η εσωτερικευμένη διαφθορά, η δουλοπρέπεια έναντι της εξουσίας, η απειροελάχιστη κοινωνική επιρροή, η αίσθηση ακαταδίωκτου και η αντίληψη νομής των σχετικών προγραμμάτων “καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού” της πλειοψηφίας των φορέων που φέρονται να αντιπροσωπεύουν την ατζέντα των λεγόμενων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, καθιστά τους συγκεκριμένους φορείς παντελώς ακατάλληλους να λειτουργήσουν έστω ως άλλοθι – αντίβαρο σε ακραία αντιδραστικές συνταγές που προτείνονται ως λύσεις, πόσο μάλλον ως σοβαροί μοχλοί μιάς οργανωμένης προοδευτικής προσπάθειας έμπρακτης κοινωνικής αλληλεγγύης και δημιουργίας αληθινών δικτύων έκφρασής της. Σε ότι, τέλος, αφορά την ευρωπαϊκή διάσταση των υιοθετούμενων λογικών φιλανθρωπίας (εθελοντισμού από τα πάνω), μπορεί μεν να αποτελεί την κυριαρχούσα σήμερα μία από τις δύο  εκδοχές (την αντιδραστική και ... εύκολη), που φαντάζει ακόμα ευκολότερη για την περίπτωση της Ελλάδας δεδομένων των βαθύτατων παθογενειών των θεσμικών φορέων εκπροσώπησης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που πιό πάνω παραθέσαμε, πλην όμως για την ελληνική περίπτωση η εύκολη λύση είναι και η καταστροφική. Επιβάλλεται για να διασφαλιστούν τα “στοιχειώδη και αυτονόητα” κοινωνικής συνοχής να έρθουν τα πάνω κάτω, η εμμονή στην εύκολη αντιδραστική συνταγή αν εκφραστεί και στην συνέχεια (π.χ. χρηματοδοτήσεις ΕΣΠΑ) θα καταστήσει την πορεία προς την καταστροφή αναπότρεπτη, απαιτείται σοβαρή προοδευτική πολιτική σκέψη, κεντρικές αποφάσεις και σχεδιασμός, επιβάλλεται άμεση πράξη προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση.          

ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 6/27/2012