Η Μικρασιατική Καταστροφή και η αθρόα άφιξη των προσφύγων στην Ελλάδα από τον Σεπτέμβριο του 1922, δοκίμασε τις δομές του ελληνικού κράτους ως προς τις δυνατότητες αποκατάστασής των ξεριζωμένων, εν μέσω μίας ήδη τεταμένης πολιτικής και οικονομικής κατάστασης.
Όσο για την κοινωνία που τους υποδέχτηκε, ήρθε αντιμέτωπη με την κατασκευή του «άλλου», του «ανεπιθύμητου». Ίσως για πρώτη φορά σε τέτοιο βαθμό, βρέθηκε να είναι ο εκφραστής της προκατάληψης και του ρατσισμού. Για τους γηγενείς, οι πρόσφυγες δεν ήταν πραγματικοί Έλληνες. Σχεδόν 100 χρόνια μετά, μετανάστες και πρόσφυγες αντιμετωπίζονται ως παράσιτα, επειδή επίσης δεν είναι… Έλληνες.
Όταν ο ελληνικός στρατός αποβιβάζονταν θριαμβευτής στη Σμύρνη το Μάιο του 1919, κανένας δεν περίμενε την κατάληξη που θα είχε η Μεγάλη Ιδέα, με αποκορύφωμα όσα διαδραματίστηκαν στην ίδια πόλη τρία χρόνια αργότερα.
Η κατάρρευση του μετώπου και η εκκένωση των μικρασιατικών παραλίων από τον ελληνικό στρατό, άφησε έκθετους τους εκεί ελληνικούς πληθυσμούς. Κατά την άτακτη υποχώρηση του στρατού και κυρίως μετά την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, περίπου 1.500.000 άτομα εγκατέλειψαν τις πατρίδες τους και ήρθαν στην Ελλάδα ως πρόσφυγες. Η κοινωνική γεωγραφία της χώρας άλλαξε άμεσα. Η Ελλάδα του 1930 ήταν μια «άλλη χώρα» σε σχέση με αυτή του 1920.
Βόσπορος Γλυφάδας
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή μερικοί πρόσφυγες ήρθαν στη Γλυφάδα και κοντά στη παραλία, στην άκρη του δάσους, εκεί που είναι σήμερα η οδός Φαίδρας, έστησαν τις παράγκες τους για μία νέα ζωή στη πρωτεύουσα της μητέρας πατρίδας.
Η παρουσία τους όμως και κυρίως η εικόνα τους με τις παράγκες, δίπλα στη παραλία όπου οι εύποροι Αθηναίοι παραθεριστές αναζητούσαν δροσιά και ηρεμία το θέρος, αμαύρωνε την εικόνα της Γλυφάδας την οποία οι συνιδιοκτήτες προόριζαν για ένα ωραίο θέρετρο πλουσίων.
Η ειδυλλιακή παραλία και το δάσος της Γλυφάδας, από παλιά, εκτός από ψαράδες και κυνηγούς προσείλκυε και Αθηναίους παραθεριστές που έστηναν σκηνές εκεί για τις θερινές διακοπές τους.
Συγκίνησε όμως και τον Κωνσταντίνο Καραπάνο που αγόρασε το 1894,1899 ‘’το κτήμα της Γλυφάδας’’ με σκοπό να το οικοπεδοποιήσει και πωλήσει ‘’επί κέρδει’’.
Επειδή όμως ο γιός του Πύρρος που τον κληρονόμησε το 1914 δε πήρε την αναγκαία άδεια, πώλησε το 1920, εξ αδιαιρέτου, το μισό του κτήματος στους Βάο, Γιαρμενίτη, Ζαμάνο και Ζέπο και όλοι μαζί απετέλεσαν τη καλούμενη συνιδιοκτησία της Γλυφάδας η οποία και πέτυχε τη πρώτη ένταξη το 1922 στο σχέδιο μίας μικρής περιοχής ‘’ εις θέσιν Γλυφάδα υπό την επωνυμίαν Συνοικισμός Ευρυάλη.
Έτσι και ύστερα από πιέσεις των προσφύγων αλλά κυρίως των Βενιζελογενών κυβερνήσεων και συνάμα για να πετύχουν οι συνιδιοκτήτες ένταξη στο σχέδιο μεγάλων εκτάσεων του κτήματός τους όπως εξαρχής επεδίωκαν και να αποφύγουν εκτεταμένες απαλλοτριώσεις και επιτάξεις χάριν των προσφύγων δώρισαν σε αυτούς το 1930-38 περί τα 80 οικόπεδα μικρής έκτασης ''εις τας γαίας'', σε περιοχή εντός σχεδίου, πίσω από τα Δικηγορικά.
Εκεί οι ξεριζωμένοι από την Ανατολή Έλληνες πρόσφυγες μετά τις παράγκες του 22 έφτιαξαν τα σπίτια τους και δημιουργήθηκε άλλο ένα χωριό στην Αττική γη όπως και τόσα άλλα προσφύγων (Σούρμενα, Αργυρούπολη, Ηλιούπολη, Βύρωνας, Καλλιθέα κλπ).
Το όνομα Βόσπορος που επέλεξαν οι ίδιοι οι πρόσφυγες παραπέμπει στο στενό της Πόλης το οποίο χωρίζει την Ευρώπη από την Ασία.
Κατά τον πόλεμο βομβαρδίστηκε το αεροδρόμιο του Ελληνικού από τους Γερμανούς και στη κατοχή από τους Άγγλους, τα σπίτια των γύρω από αυτό οικισμών καταστράφηκαν ή υπέστησαν σημαντικές ζημίες και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να τα εγκαταλείψουν. Μετά την απελευθέρωση οι Βοσποριώτες γύρισαν στο χωριό τους και ξανάφτιαξαν τα σπίτια τους.
Στο διάστημα 1960-72 και προκειμένου να επεκταθεί το αεροδρόμιο Ελληνικού τα σπίτια του Βοσπόρου και μία λωρίδα των Δικηγορικών (όπως ενωρίτερα και του Ελληνικού) απαλλοτριώθηκαν, η περιοχή ισοπεδώθηκε και οι κάτοικοι διασκορπίστηκαν και πάλι στις γειτονικές περιοχές.
Ο Βόσπορος βρισκόταν στο νότιο τμήμα του παλιού αεροδρομίου Ελληνικού, στη περιοχή της Γλυφάδας, ανάμεσα στα Δικηγορικά και τη σημερινή Νέα Ευρυάλη, μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα και εκτεινόταν ως το ρέμα, όριο με Ελληνικό.
Καθίσταται κοινός αντιληπτό ό,τι οι πρόσφυγες του Βοσπόρου, οι οποίοι αρχικά κατοίκησαν την Γλυφάδα, ενώ ήταν οι κατατρεγμένοι - ξεριζωμένοι από το τόπο τους, χάνοντας λόγω της καταστροφής ό,τι είχαν, εν συνεχεία υπέστησαν ανάλογες καταστάσεις, ειδικά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής όπου καταστράφηκε πλήρως ο συνοικισμός, μέχρι το τέλος - αφανισμό του συνοικισμού τους για την επέκταση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού.
Σε πλήρη αντιδιαστολή με τους λιγοστούς κατοίκους της περιοχής μας που ζούσαν σε ευμάρεια κατά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής, οι κάτοικοι του Βοσπόρου αναγκάστηκαν έπειτα της καθολικής καταστροφής του οικισμού τους να καταφύγουν σε καταφύγια και τα ορύγματα της περιοχής, και εν συνεχεία μετά το τέλος της κατοχής να επαναδημιουργήσουν τον συνοικισμό του Βοσπόρου.
Σαφέστατα αρκετοί εκ των προσφύγων ήταν εκ των βασικών θεμελιωτών του τοπικού πολιτισμού στην ευρύτερη περιοχή, όμως, οφείλουμε να τονίσουμε ό,τι όσοι κατοίκησαν στον Βόσπορο Γλυφάδας δεν προέρχονταν στο σύνολο τους από την μικρασιατική καταστροφή.
Ειδικά μετά την Γερμανική κατοχή στην περιοχή του Βοσπόρου κατοίκησαν και αρκετοί Έλληνες, οι οποίοι ερχόμενοι στη πόλη της Γλυφάδας και βρίσκοντας συγγενείς και φιλικά πρόσωπα τους πρότειναν - παραχωρούσαν - την στέγαση στον οικισμό του Βοσπόρου Γλυφάδας - Ελληνικού.
Οι αναγκαστικές απαλλοτριώσεις των 80 και πλέον οικοπέδων του συνοικισμού του Βοσπόρου, για την επέκταση του πρώην αεροδρομίου, τουλάχιστον σήμερα, θεωρούμε ό,τι ήταν μια άδικη πράξη από τη πλευρά της πολιτείας, και δεδομένου ό, τι η πλειονότητα όσων κατοικούσε τότε στην περιοχή δεν έλαβε τίποτα ως αποζημίωση πρέπει να υπάρξει ''εν μέρει'' αποκατάσταση.
Ως αποκατάσταση εννοούμε το Μητροπολιτικό Πάρκο στο πρώην αεροδρόμιο, όπως και την παραμονή όλων όσων στεγάζονται, βρίσκονται, εργάζονται, και λειτουργούν στο χώρο του πρώην αεροδρομίου.
Επίσης, ως αποκατάσταση εννοούμε και την μέριμνα για επαναλειτουργία και αδειοδότηση του ''ΓΛΥΦΑΔΑ FM'' 1977 - 2004 ( 91:00, 90,60 MHZ ) ο οποίος δέχτηκε σειρά διώξεων και κατασχέσεων για την επικράτηση των πλουσίων της πολιτικοοικονομικής διαπλοκής. ( Τονίζεται ό, τι ο ΓΛΥΦΑΔΑ FM αποτελούσε την άτυπη συνέχιση του συνοικισμού ΒΟΣΠΟΡΟΥ που επανειλημμένα καταστράφηκε, δεδομένου ότι λειτουργούσε από κάτοικο της συνοικίας του Βοσπόρου, και πρωτεργάτη των FM κυμάτων. )
Με αποσπάσματα από το βιβλίο Γλυφάδα: Τα Δικηγορικά, ο Βόσπορος, η Νέα Ευρυάλη
Γιάννης Κουρδομένος: Εμείς θεωρούμε ό, τι οι συντάκτες της Ιστορίας, η τοπικού πολιτισμού, επί δεκαετίες αδίκησαν κατάφωρα το τόπο μας, δεδομένου ότι ουδέποτε συμπεριέλαβαν το καθεστώς ερτζιανών κυμάτων, και όπως γνωρίζετε στα όρια της περιοχής μας βρίσκονται ερτζιανά κύματα όπως παράλληλα και εκατοντάδες χιλιάδες παθητικοί αποδέκτες, χωρίς να υφίσταται η αναλογικότητα που άρμοζε στην περιοχή. Πόσοι σταθμοί λειτουργούν στα νoτιοανατολικά προάστια του Ν.Αττικής; Πόσοι ιδιοκτήτες Ραδιοτηλεοράσεων κατοικούν στα νότια προάστια;
Υφίσταται τεράστιο λάθος στη δομή της πολιτείας (ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ) όταν μια περιοχή εκατοντάδων χιλ. κατοίκων δεν διαθέτει ούτε ένα (1) τοπικό μέσο ραδιοτηλεοράσεως, και ειδικά όταν αρκετοί κάτοικοι υπήρξαν οι πρωτεργάτες των FM κυμάτων.
Υποσημείωση: Το όλο καθεστώς του αρχικού ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Γλυφάδας είναι ''αίολο'', και αν κάποιοι προσπαθήσουν συστηματικά να ασχοληθούν με το ζήτημα είναι βέβαιο ό,τι θα καταλήξουν σε ορθά συμπεράσματα.
Σαφέστατα στην συγκεκριμένη ιστορία καθίσταται αυταπόδεικτο ό, τι αν παρακολουθήσεις την πορεία - διαδρομή της οποιασδήποτε επικαλούμενης ''ανάπτυξης'' καταλήγεις σε ένα αποτέλεσμα ανάλογο του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού. Ερείπια, σκουπίδια, πολιτικές, και τα κέρδη μιας ολιγαρχίας, σε μια χώρα που ποτέ δεν κατάφεραν όσοι αξίωσαν να βρεθούν στους θεσμούς να ισχύουν κανόνες και μακροχρόνιοι σχεδιασμοί.
Κάτι ανάλογο μπορεί να ισχύσει και αύριο στο ''νέο'' αεροδρόμιο των Σπάτων
''Ελευθέριος Βενιζέλος''ελλείψει των πολιτικών που απαιτούνται.
Έτσι λοιπόν όσοι επικαλούνται η θα επικαλεστούν ξανά την ''ανάπτυξη'' που πρέπει να έρθει στο Ελληνικό, θα πρέπει να έχουν υπ΄όψιν τους την εικόνα του παρόντος έπειτα από την ανάπτυξη που είχαν υποσχεθεί στον παρελθόντα χρόνο, με συνέπεια να εξαφανιστεί ένας συνοικισμός - πολιτισμός, για τα κέρδη πολυεθνικών και μιας ολιγαρχίας.
* Εξετάστε ποιοι ήταν μετά το 1960 όσοι αξίωσαν την επέκταση του πρώην αεροδρομίου με απαλλοτρίωση ολόκληρου του οικισμού Βοσπόρου, και τμήμα των Δικηγορικών και Ελληνικού, όπως και τους λόγους.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου