Της Μανιώς Μάνεση
Τουρκικά αποβατικά σκάφη αποβιβάζουν ανενόχλητα δυνάμεις στην περιοχή Πέντε Μίλι, δυτικά της Κερύνειας. Τουρκικά πολεμικά πλοία βομβαρδίζουν συνεχώς τις βόρειες ακτές της Κύπρου, ενώ σμήνη αεροπλάνων, βομβαρδίζουν κατά κύματα την ευρύτερη περιοχή της Κερύνειας και της Λευκωσίας. Αλεξιπτωτιστές πέφτουν σε καίριας σημασίας σημεία.
Είναι Σάββατο 20 Ιουλίου 1974. Η αυγή έχει χαράξει και ταυτόχρονα ξεκινάει η μακρά νύχτα της Κύπρου…
Είναι μόλις λίγες ημέρες μετά το προδοτικό πραξικόπημα με στόχο την ανατροπή του Μακάριου, το οποίο έγινε σε εποχή που ήταν γνωστό στην ηγεσία της χούντας ότι η Τουρκία αύξανε συνεχώς τις δυνάμεις της στις δυτικές περιοχές και ήταν έτοιμη, με την πρώτη ευκαιρία που θα της δινόταν, να επιτεθεί στην Κύπρο. Αυτό το πραξικόπημα, θα αποτελέσει το ‘’τέλειο άλλοθι’’ για την επιχείρηση της ‘’εγγυήτριας δύναμης’’ Τουρκίας, με πρόσχημα την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης. Την ‘’ειρηνευτική επιχείρηση’’ όπως την αποκαλεί. Η Άγκυρα για μία ακόμη φορά ερμηνεύει με το δικό της τρόπο, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, τις συνθήκες…
Τα τραγικά γεγονότα του Ιουλίου του 1974 δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία», ούτε αποτέλεσαν τον πρώτο κρίκο στη μεγάλη αλυσίδα των όσων συνθέτουν την Κυπριακή τραγωδία. Η σκληρή και ανελέητη εκστρατεία κατά του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου με στόχο τη βίαιη ανατροπή του, είχε ξεκινήσει χρόνια πριν, και καλλιεργείτο μεθοδικά από διάφορες ξένες υπηρεσίες, των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, με το επιχείρημα ότι ο Μακάριος ήταν φανατικός εχθρός του ΝΑΤΟ και των χωρών – μελών του. Στο πλαίσιο αυτής της εκστρατείας κατά του Μακάριου, εντάσσεται και η αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας το Δεκέμβρη του 67, Ιανουάριο του 68. Σύμφωνα με το επίσημο πόρισμα της Βουλής των Ελλήνων για την τραγωδία της Κύπρου, η ανατροπή του Μακάριου είχε αρχίσει να σχεδιάζεται μήνες πριν, όπως προκύπτει από τις καταθέσεις Γκιζίκη και Μπονάνου, «αρχιστράτηγου» της εποχής, οι οποίοι σύμφωνα πάντα με τις καταθέσεις τους διατύπωναν δισταγμούς στις εισηγήσεις Ιωαννίδη. Σύμφωνα με τον Γκιζίκη, οι δισταγμοί κάμφθηκαν, ύστερα από τη διαβεβαίωση του αρχηγού της χούντας Ιωαννίδη ότι είχε «…συνεχείς και έντονες υποσχέσεις και εγγυήσεις από όλους τους ενδιαφερόμενους, και δη από τις ΗΠΑ, … ότι σε περίπτωση πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου η Τουρκία δεν θα επενέβαινε».
Από τις καταθέσεις προκύπτει ότι «η ηγεσία δεν έπρεπε να έχει αμφιβολίες ως προς την επικείμενη τουρκική ενέργεια», ενώ όπως αναφέρει στην κατάθεσή του ο διοικητής Καταδρομών Κύπρου, συνταγματάρχης Κομπόκης : «Η στερεότυπος απάντησις μέχρι τα μεσάνυχτα σχεδόν της 19ης και της επομένης δηλαδή ήτο όχι να μην επιστρατευτείτε, να μην κάνετε κινήσεις τέτοιες που θα είναι εις θέσιν να αποτελέσουν πρόσχημα επεμβάσεως εκ μέρους των Τούρκων».
Σύμφωνα με το ίδιο πόρισμα, οι ΗΠΑ συνέβαλαν με την αδράνειά τους στο να αποθαρρύνουν τους πραξικοπηματίες και η Αγγλία παρέλειψε να επέμβει πριν και μετά το πραξικόπημα παρότι είχε και το νόμιμο δικαίωμα και την ηθική υποχρέωση ως εγγυήτρια δύναμη. «Ειδικότερα η στάση των κυβερνήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αγγλίας, καθώς και του ΝΑΤΟ, όχι µόνο δεν ήταν αποτρεπτική των παράνομων τουρκικών ενεργειών, αλλά αντιθέτως µε τις πράξεις και παραλείψεις τους ανέχθηκαν και τους ενθάρρυναν». Ειδικότερα για την Αγγλία –εγγυήτρια δύναμη- αναφέρεται ότι «με τις ενέργειές της «υποβοήθησε την εξέλιξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Τουρκίας στην Κύπρο».
Σ’ αυτό το πλαίσιο προετοιμάστηκε η τουρκική εισβολή. Η διαταγή για την εκκίνηση των πλοίων του τουρκικού στόλου από τις τουρκικές ακτές δίνεται από τον Αρχηγό του τουρκικού Στρατού, που βρισκόταν στα Άδανα, στις 5:00 το απόγευμα της 19ης Ιουλίου 1974, ενώ την αναχώρηση του στόλου παρουσιάζει η βρετανική τηλεόραση στην εκπομπή της στις 5.30 το απόγευμα της ίδιας μέρας... Από τις καταθέσεις προκύπτει ότι «από τις 18 του μηνός η αλήθεια είναι ότι διάφοροι αξιωματικοί της Εθνοφρουράς εισηγούνται, πιέζουν τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς Μιχάλη Γεωργίτση να προβεί σε επιστράτευση, αλλά η εισήγηση που κάνει αυτός από την πλευρά του στο ΑΕ∆ δεν γίνεται δεκτή. Η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων του δηλώνει, μεταξύ άλλων, ότι… οι Τούρκοι εκτελούν ναυτική άσκηση κατόπιν αδείας του ΝΑΤΟ!»
Και ενώ με την έναρξη της εισβολής θα έπρεπε να γίνει άμεσα η εφαρμογή του σχεδίου ‘’Κ’’, που αποτελούσε τον αμυντικό σχεδιασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας, επιδεικνύεται αδικαιολόγητη αδράνεια… «Σε καμία κατάθεση δεν αναφέρεται ότι το ΓΕΕΦ διέταξε πυρ κατά των εισβολέων»! Αντίθετα, από πολλές καταθέσεις προκύπτει ότι το Γενικό Επιτελείο συνιστούσε αυτοσυγκράτηση!» όπως αναφέρεται στο πόρισμα. Η καθυστερημένη κινητοποίηση των δυνάμεων που εδρεύουν στην Κύπρο δίνει στους Τούρκους τη δυνατότητα να παγιώσουν το προγεφύρωμά τους από το Πέντε Μίλι προς τον Άγιο Ιλαρίωνα και να μεταβάλουν τη στενή παραλιακή λωρίδα μεταξύ Πανάγρων και Κερύνειας σε πραγματική κόλαση. Οι κάτοικοι άοπλοι και ανυπεράσπιστοι, φεύγουν προς διάφορες κατευθύνσεις. Αντιμετωπίζονται με απίστευτη βαρβαρότητα από τους εισβολείς. Άμαχοι σφάζονται, γυναίκες βιάζονται, στρατιώτες που συλλαμβάνεται ως αιχμάλωτοι εκτελούνται. Χωριά ολόκληρα στην περιοχή της Κερύνειας λεηλατούνται με τον πιο βάρβαρο τρόπο. Οι μονάδες της Εθνικής Φρουράς αν και κινητοποιούνται με καθυστέρηση, πολεμούν με αυτοθυσία, ενώ η ΕΛΛ.ΔΥΚ χωρίς καμιά αεροπορική κάλυψη, καταφέρνει να απωθήσει τους Τούρκους από τη Λευκωσία. Ένας άνισος αγώνας σε πλήρη εξέλιξη…
Αργά το βράδυ της ίδιας ημέρας, εκδίδεται ομόφωνα το πρώτο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (αρ. 353). Καλεί σε κατάπαυση του πυρός, αυτοσυγκράτηση και αποχώρηση ‘’του ξένου στρατιωτικού δυναμικού’’ από το νησί. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ετζεβίτ αδιαφορεί, στοχεύοντας στην πλήρη εφαρμογή των σχεδίων του.
Την επομένη, δύο ελληνικά υποβρύχια πλέουν προς Κερύνεια αλλά διατάσσονται να επιστρέψουν. Οι Έλληνες στρατηγοί απορρίπτουν εισήγηση για επέμβαση στην Κύπρο, προβλέποντας αποτυχία του σχετικού εγχειρήματος. Συγχρόνως, αποστέλλονται δώδεκα μεταγωγικά, από τα οποία όμως, το ένα καταρρίπτεται κατά λάθος στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας και πλήττονται άλλα δύο. Η έναρξη της ανακωχής που υποτίθεται ότι ξεκινάει στις 4:00 το απόγευμα, βρίσκει τους Τούρκους να ελέγχουν το προγεφύρωμα Πέντε Μιλίου-Γλυκιώτισσας, μέσω Τέμπλους προς τον Άγιο Ιλαρίωνα και το θύλακά τους στη Λευκωσία, και να κατέχουν την Κερύνεια με μια έκταση 7 χλμ δυτικά της και 3-4 χλπ ανατολικά της…
Η Κερύνεια έχει πέσει στα χέρια των Τούρκων. Προηγήθηκε ανελέητος βομβαρδισμός της πόλης από θάλασσα και από ξηρά. Μεμονωμένες ομάδες εθνοφρουρών μάχονται απεγνωσμένα, χωρίς να αναμένουν από πουθενά καμία ενίσχυση. Οι Τούρκοι επιδίδονται σε σφαγές και λεηλασίες. Οι δρόμοι της πόλης και η κεντρική οδική αρτηρία επικοινωνίας με την επαρχία έχουν γεμίσει από πτώματα. Οι ξένοι ανταποκριτές κάνουν λόγο για ένα συνταρακτικό γεγονός, που θυμίζει σε πολλά, την καταστροφή της Σμύρνης…
Μετά τον πρώτο Αττίλα, οι Τούρκοι ελέγχουν το 3% του κυπριακού εδάφους, έχοντας δημιουργήσει ένα προγεφύρωμα, που συνδέει την Κερύνεια με τον τουρκοκυπριακό θύλακα της Λευκωσίας. Θα ακολουθήσει η πτώση της χούντας στην Αθήνα, η έναρξη συνομιλιών και λίγες εβδομάδες αργότερα ο Αττίλας ΙΙ, καθοριστικός για τις εξελίξεις.
Σαράντα επτά χρόνια μετά, με δεκάδες ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σειρά ειρηνευτικών συνομιλιών, σχεδίων λύσης του προβλήματος, το Κυπριακό παραμένει ανεπίλυτο. Οι ηγεσίες Ερντογάν – Ταλάτ, υπονομεύουν κάθε προσπάθεια εξεύρεσης μιας βιώσιμης λύσης, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ακολουθώντας πολιτική προκλήσεων –άνοιγμα Βαρωσίων, επίσκεψη και φιέστα Ερντογάν στα κατεχόμενα, προτείνουν τη λύση των δύο κρατών, προφανώς απορριπτέα από την ελληνική και κυπριακή πλευρά. Σαράντα επτά χρόνια μετά, η διεθνής κοινότητα συνεχίζει τη ρητορική των συστάσεων, την ίδια χλιαρή πολιτική απέναντι στον εισβολέα…
www.ertnews.gr
Το άρθρο 47 χρόνια από τον Αττίλα εμφανίστηκε πρώτα στο ERT.GR.
source https://www.ertnews.gr/frontpage/47-chronia-apo-ton-attila/
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου